Cizre
Cizre ([dʒizˈɾe], Kürtçe Cizîr, ayrıca Cizîra Botan; Arapça: جزيرة ابن عمر, DMG Jazīrat Ibn ʿUmar; Aramice: 한리 한 한 한 한 한 한 한 한 위로 ) bir Türk ilçe merkezidir. Güneydoğu Anadolu'da Şırnak ili tr 112.973 nüfuslu (Aralık 2014 sonu itibariyle), çoğunluğu Kürt kökenlidir.Konum
Cizre ili, Dicle Nehri üzerinde, Türkiye-Suriye sınırında, il merkezi Şırnak'a 45 km uzaklıkta yer almaktadır. Dicle'nin Cizre Barajı şehrin hemen kuzeyinde inşa edilmiştir. Cizre, Dicle'nin Fırat'a en uzak olduğu noktayı işaret ediyor. Dicle'ye liman olarak önem veren Cizre'den ulaşım sağlanmaktadır. Türkiye'nin güneydoğusuna giden en önemli uzun mesafeli yol (uzun mesafe otobüs servisi), Suriye'nin en kuzeydoğu ucuna sınır kapısı ve kuzeybatı Irak'a yakın sınır kapısı (Silopi) ile Cizre'de sona ermektedir. (kenar üçgeni).
Şehrin doğusunda, İslam geleneğine göre Nuh'un gemisiyle birlikte karaya oturduğu Cudi Dağı (2.114 m) vardır. Şehir, El Cezire Ovası'nın kuzey ucundadır. 112.973 nüfuslu Cizre'de, il merkezi Şırnak'tan daha fazla insan yaşıyor.
Soyadı
Şehrin eski Aramice adı Gazarta d' Kardu idi. Persler arasında buna Gazarta deniyordu. Şapur'un seferlerinden bilinen Bāzabdā kalesi de Cizre veya Eski Hendek ile eş tutulmuştur. Abbasiler, valileri Ömer'den sonra şehrin adını Djasirat-ibn 'Umar olarak değiştirdiler. Kürt şehzadeleri döneminde şehre Cizîra Botan adı verildi. Akkoyunlular ona Ceziretuşşeref (Muhterem Cizre) derlerdi. Şehrin Osmanlıca adı Cezire-i İbn-i Ömer'dir. 1923 yılında Türkiye'nin kuruluşundan sonra adı kısaltılarak bugünkü Cizre olmuştur.
Cizre, Arapça Jazirah (Arapça جزيرة 'ada') kelimesinden türetilmiştir, çünkü Dicle, yüksek gelgit sırasında şehrin etrafını bir ada gibi yıkar.
Nüfus
19. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar önemi azalan kentin nüfusu azaldı. 1890'da 9.560 idi ve 1940'ta 5.575'e düştü. 1960 yılında 6.473'e yükseldi ve bugün 104.844 nüfusa sahip. Cizre İlçesinin tamamı 122.967 nüfusa sahiptir. Nüfusun çoğunluğu Kürt'tür. Geçmişte Arap ve Arami sakinleri de vardı.
Hikaye
Cizre, muhtemelen Demir Çağı Kumme krallığının merkeziydi. 10. yüzyılda şehir, Musul ile birlikte Uquail'in merkeziydi. Şehir, Bāzabdā yeri ile eşittir. Büyük İskender'in Perslere karşı seferi için Dicle'yi geçtiği yer burasıydı. Orta Çağ boyunca Cizre, Mervaniler, Zengiler ve Eyyubiler gibi farklı imparatorluklara aitti. 16. yüzyıldan itibaren Cizre, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçasıydı.
Şehir, 15. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar, zaman zaman çeşitli imparatorlukların tebaası olan Botan'ın Kürt prensliğinin merkeziydi. Son hükümdarı Bedirxan Bey olan Azizan'ın Kürt ailesi burada hüküm sürüyordu.
Devlet ile PKK arasında yeni bir gerilim yaşanırken, Cizre'nin de aralarında bulunduğu bazı Güneydoğu illerinde sokağa çıkma yasağı getirildi. Ocak 2016 tarihli basında çıkan haberlere göre, Cizre artık birçok ilçede hayalet bir şehir, tüm ilçeler harap ve güç durumdaki Suriye şehirlerinin görüntülerine benziyor. Birçok insan kaçtı.
11 Şubat 2016'da Türk hükümeti, Güneydoğu Anadolu'nun Cizre kentinde PKK'ya yönelik askeri harekatın sona erdiğini ilan etti. İçişleri Bakanı Efkan Ala, misyonun "çok başarılı" olduğunu söyledi. Cizre'de sokağa çıkma yasağı ikinci bir duyuruya kadar devam ediyor. 26 Ağustos 2016'da bir polis kontrol noktasında terör saldırısı meydana geldi. Şırnak Valiliği'nden yapılan açıklamaya göre, saldırıda en az 11 kişi öldü, çok sayıda kişi yaralandı. Bombalı araçla düzenlenen saldırının sorumluluğunu yasaklı Kürt İşçi Partisi PKK üstlendi.
Yönetim
Cizre, ilçede belediye başkanlığı (Belediye) bulunan tek beldedir. Şehir on Mahallenden oluşmaktadır. İlçede 27 köy ve 19 mezra bulunmaktadır.
siyaset
2014 yerel seçimlerinde 26 yaşındaki Bremenli kuaför Leyla Îmret (BDP) belediye başkanı seçildi. Oyların yüzde 81,6'sını aldı. Cizre'de doğan İmret, yedi yaşından itibaren Almanya'da büyüdü. 2013 yılında doğduğu yere geri döndü. 11 Eylül 2015'te Türkiye İçişleri Bakanı Selami Altınok tarafından "terör propagandası" ve "isyana teşvik" iddiasıyla görevden alındı.
Gezi özellikleri
Nuh'un mezarının Cizre'de olduğu söylenmektedir. Ayrıca Abdaliye medresesinin bodrum katında Kürt milli destanı Mem û Zîn'in kahramanlarına atfedilen bir türbe bulunmaktadır. Ulu Cami (Ulu Cami), Güneydoğu Anadolu'nun en önemli camilerinden biridir. 13. yüzyıldan kalmadır