Kozluk – Tur Abdin’in Kapısında

“Kozluk – Mezopotamya’nın Işığında Kale”

Süreler: 3:41 ve 3:39

Video 1: Kozluk – Resmî Tanıtım

Kozluk İlçesi Hakkında

Kozluk, Batman’ın doğusunda yer alır ve güneyde Mezopotamya ovasına, kuzeyde Tur Abdin eteklerine açılır. Kale kalıntıları, üzüm–meyve terasları, dere yatakları ve eski yollar manzaraya damga vurur. Kayalık sırtlarda taş duvarlı köyler, serin pınarlar ve avlulu evler sıralanır. Böylece Tur Abdin ile Dicle manzaraları arasında ışık, taş ve efsanelerle dolu bir sahne oluşur.

Gündelik yaşamda pazarlar, zanaat ve tarım öne çıkar: tandır ekmeği, üzüm pekmezi, bal, badem; bakırcı, marangoz ve dokumacılar. Yüksek patikalara çıkanlar seyir balkonlarında akşam manzarası seyreder; derelerde su hâlâ eski değirmen taşlarından süzülür. Kozluk, Hasankeyf ve Midyat gezileri için de bir üs konumundadır.

Öne çıkanlar: şehir üzerindeki Kozluk Kalesi, çok inançlı izler (kilise, cami, ziyaret) kısa mesafelerde bir arada; bağ terasları sıcak yamaçlarda ve Tur Abdin gelenekleri ile bağ kuran köyler. İlkbahar ve sonbahar idealdir; yaz akşamları serin meltemler, kış ise kristal berraklığında manzaralar sunar.

İlkbahar

Badem–kayısı çiçekleri, serin kaynaklar, yumuşak yürüyüşler; kale manzarası için en güzel zaman.

Yaz

Uzun akşamlar, üzüm kokusu, dere kenarında piknik; öğlen gölge, akşam serin rüzgâr.

Sonbahar

Hasat kokuları, altın ışık, berrak ufuklar; bağ–teras gezileri ve fotoğraf turları.

Kış

Sessiz köyler, tandır ekmeği ve dinginlik; kaya yüzleri kış ışığında belirginleşir.

Gezilecek Yerler

Kozluk Kalesi: Şehre hâkim höyük; gün batımında eşsiz manzara.
Tarihî ibadet izleri: Kilise, cami ve ziyaretler yan yana.
Bağ & bahçeler: Yamaçlarda üzüm–meyve terasları, yürüyüş & fotoğraf için ideal.
Eski değirmen yerleri: Dere kenarında sessiz zaman tanıkları.

Yöresel Lezzetler & Deneyimler

Köy kahvaltısı: Tandır ekmeği, bal, yumuşak peynir; sonbaharda üzüm pekmezi.
Yüksek patikalar & dere yolları: Bağ sırtlarından kaynak nişlerine.
Zanaat: Bakırcı, marangoz, dokuma – küçük atölyelerden özgün hediyelikler.
Akşam ezgileri: Saz, tavla ve çay ile meydan keyfi.

Gizli Cevherler

Karpuzlu üstü seyir noktaları: Vadi ve tarlalar üzerinde geniş panorama.
Kayadibi kaynak gölgeleri: Eğrelti, buz gibi su ve loş serinlik.
Uzunçayır terasları: Gün batımında taş duvarlar ve üzüm sıraları.

Sıkça Sorulan Sorular

En iyi zaman? İlkbahar & sonbahar; yaz akşamları yüksekte serin; kışın berrak ufuk.
Kaç gün? Kısa gezi: 1 gün; köyler–kale–bağlarla 1,5–2 gün.
Dikkat? İbadet yerlerinde saygı, bariyerlere uyum; su & güneş koruması.

Efsaneler

Şarkı Söyleyen Taş: Kale yamacındaki bir kaya rüzgârla flüt gibi ses çıkarır. Bu ezgiyi duyanın aklındaki karar netleşir.
Sabrın Pınarı: Kuraklıkta dua eden bir kadın ertesi sabah kaynağı berrak bulur. Çocuklar hâlâ sınav öncesi badem dalı bırakır.
Aydaki Pekmez: Dolunayda fıçılarda gümüş halka görünür. Sessizce şükredenin yolunda ertesi gün kolaylık olur derler.

Söylenceler

Terasların Bekçisi: Yaşlı bir derviş taş duvarları korurmuş. Yanından geçen bir taş düzeltirse yolunu daha kolay bulur.
Gölge Haritası: Bulutlar tarlaya çizgi çizer, çoban çeşmeye yol bulur. Çocuklar hâlâ duvar aralarına tüy koyar.
Yaysız Saat: Gün doğarken üç şükür sayan, günün genişlediğini yaşar; yollar ve fırsatlar açılır.

Tüm Mahalle (30) & Köyler (69)

Adnan Menderes: İdare ve meydanlara yakın merkezi hat.
Ağaçlık: Yeşil kuşaklı sakin yerleşim.
Aşağıgüneşli: Güneşli alt yamaç.
Bahçeli: Bahçeli evler, pazara yakın.
Beşevler: Avlulu hanelerle bant yapı.
Çaybaşı: Dere kenarı, küçük köprüler.
Değirmendere: Eski değirmen izleri taşıyan mahalle.
Gülpınar: Çiçekli bahçeler, sessiz sokaklar.
Hamam: Sıcak su geleneğini adında yaşatır.
İslambey: Cami ve meydan çevresi.
Kale: Kale eteklerinde, taş gri dokulu.
Karpuzlu: Açık manzaralı, yaz akşamları serin.
Kavaklı: Kavak sıraları, gölgeli yollar.
Kemalpaşa: Küçük dükkân ve atölyeler.
Komando: Bağlantı yolları boyunca.
Köprübaşı: Köprü ve dere geçişine yakın.
Ortaçay: Dere ortasında, günlük yollar kısa.
Pınarbaşı: Kaynak başı, meyve bahçeleri.
Selahaddini Eyyübi: Yeni yapılar, açık akslar.
Şemdinağa: Tarihî sokak dokusu.
Tepecik: Küçük tepe, geniş bakış.
Tepeüstü: Yamaç üstü, havadar konum.
Turgut Özal: Yeni yerleşim kuşağı.
Yamaçlı: Teraslı yamaçlarda.
Yapraklı: Yeşil yapraklı bahçeler.
Yeni: Yeni yapılar, geniş yollar.
Yeşiltepe: “Yeşil tepe” – park ve oyun alanları.
Yolaltı: Vadi yolu boyunca.
Yolüstü: Üst yol kenarında, açık görüş.
Yukarı Güneşli: Güneşli üst yamaç.
Bekirhan (Belde): İlçeye bağlı küçük kasaba, yüksek patikalara kapı.
Akçakışla: Tarım teraslı yamaç köyü.
Akçalı: Dere olukları arasındaki serpişik yerleşim.
Alıçlı: Alıç ağaçlı tarlalar.
Arıkaya: Kayalık sırt, açık görüş.
Armutlu: Meyve bahçeleri, kuru taş duvarlar.
Aşağıkıratlı: Alt vadi yerleşimi.
Beşkonak: Beş avlu grubu ile anılır.
Beybağı: Geniş tarlalar, açık gökyüzü.
Bölükkonak: Eski yol boyunca avlular.
Çamlıca: Çam sırtları.
Çaygeçit: Dere geçişi, küçük köprü.
Çayhan: Dere kenarında çay ocakları.
Çayönü: Dere kaynağı yerleşimi.
Çevrecik: Küçük tepe, bahçeli evler.
Danagözü: Kaynaklı otlak.
Dereköy: Dere boyu evler.
Derince: Genişleyen vadi köyü.
Duygulu: Sessiz, avlulu köy.
Dövecik: Güvercinli yamaç köyü.
Eskice: Tarihî taş dokulu köy.
Geçitaltı: Geçiş noktasında köy.
Geyikli: Av hikâyeli orman köyü.
Güllüce: Baharda çiçekli bahçeler.
Gümüşörgü: Gümüş dere kıvrımlı köy.
Gündüzlü: Açık aydınlık köy.
Günyayla: Yazın serin yayla şeritleri.
Gürpınar: Güçlü kaynak ve bahçeler.
İnişli: Yokuşlu yollar, basamaklı avlular.
Kahveci: Meydan kıyısında buluşma noktası.
Kaletepe: Kale izleri taşıyan tepe yerleşimi.
Kamışlı: Su başında kamış kuşakları.
Karaoğlak: Otlaklarla çevrili yamaçlar.
Karpuzlu: Tarlalar ve bahçelerle geniş düzlük.
Karşıyaka: Dere karşısındaki yerleşim bandı.
Kavakdibi: Kavak köklerinde serin gölgeler.
Kayadibi: Kaya eteklerinde pınarlı evler.
Koçaklı: Açık ufuklu geniş flur.
Kulludere: Ağaçlıklı dere içi düzlük.
Konaklı: Geniş avlulu taş konaklar.
Kumlupınar: Kumlu kaynak gözleri.
Ortaca: Vadinin orta kavşağında.
Oyuktaş: Mağara ve kaya oyukları.
Örensu: Su başında eski yer izleri.
Parmakkapı: Dar kaya geçitli eşik.
Pınarhisar: Kaynak çevresinde yerleşim.
Samanyolu: Yıldızlı geceleriyle ünlü.
Seyitler: Ziyaret yerleriyle anılır.
Seyrantepe: Seyirlik tepe ve rüzgâr.
Taşlıdere: Taş yataklı berrak dere.
Taşlık: Taş duvarlı tarlalar.
Tosunpınar: Ağaç altı kaynak gözü.
Tuzlagözü: Tuzlu su gözeleri.
Ulaşlı: İki sırt arasında geçit.
Uzunçayır: Rüzgârlı uzun çayırlar.
Uzunyazı: Geniş tarlalı yazı düzlükleri.
Ünsaldı: Yamaçta açık manzara.
Yanıkkaya: Koyu renkli kayalık sırt.
Yankılı: Yankı yapan kaya yüzleri.
Yapaklı: Dağınık planlı yerleşim.
Yayalar: Eski yürüyüş yollarının kavşağı.
Yazılı: Kaya yazıt izleri yakınında.
Yazpınar: Yazın canlanan pınar.
Yedibölük: Yedi avlu grubundan adını alır.
Yeniçağlar: Genç yerleşim dokusu.
Yenidoğan: Ova tabanında yeni yapı adaları.
Yenidoğan Ase: Yenidoğan bağlantılı ek yerleşim.
Yıldızlı: Açık gökyüzü ve yıldızlı geceler.
Yukarıkıratlı: Üst kotta, geniş görüşlü köy.
Ziyaret: Kutsal kabul edilen tepe ve manzara.